Europejski Obszar Gospodarczy (EOG) pozwala na swobodny przepływ towarów poza granice Unii Europejskiej. Takie rozwiązanie ma służyć organizacji wolnego handlu i ułatwić wymianę z państwami europejskimi nie będącymi członkami wspólnoty. Unia prowadzi wspólną politykę handlową, a jej głównym instrumentem są umowy o wolnym handlu zawierane z krajami spoza UE. W 2017 roku wartość wymiany handlowej w ramach takich umów wyniosła rekordowe 1 179 biliona euro. Wynik zaniża brak porozumienia z dwoma największymi gospodarkami świata – USA i Chinami. Wykaz zawartych oraz negocjowanych traktatów można znaleźć na stronach unijnych instytucji, np. tutaj i tu. Większość zawiera zapisy o wzajemnym uznawaniu standardów, zasadach sanitarnych i fitosanitarnych oraz współpracy celnej, nie oznacza to jednak całkowitego dostępu do zagranicznych rynków.
>> Sprawdź, ten artykuł, jeśli interesują Cię zasady dotyczące dostaw i zwrotów w Unii Europejskiej <<
Globalne zasady międzynarodowej wymiany handlowej określone są w Incoterms, są to zbiory reguł, które porządkują warunki sprzedaży i są uznawane niemal na całym świecie. Jeśli jednak chcesz rozwijać swoją firmę handlując z partnerami zagranicznymi, powinieneś wiedzieć o ograniczeniach w wymianie handlowej. Są one efektem polityki gospodarczej danego kraju lub obszaru gospodarczego. Ich celem jest ochrona rynku np. przed nadmiernym importem tańszych towarów z zagranicy. Zanim zdecydujesz się podpisać kontrakt eksportowy, sprawdź, czy na terenie kraju, z którym chcesz handlować, nie obowiązują środki ochronne wobec danego produktu. Ograniczenia dzieli się na taryfowe (cła i kontyngenty taryfowe, czyli określona ilość towaru, jaka może być przywieziona po preferencyjnych stawkach celnych) i pozataryfowe (ograniczenia ilościowe, podatki od importu, nadzór importu, opłaty wyrównawcze, normy techniczne, wymagania sanitarne i weterynaryjne, jakie towar musi spełnić, aby zostać wprowadzony na dany rynek, protekcjonizm). Jednym z często spotykanych przykładów, jest konieczność posiadania certyfikatów sanitarnych i weterynaryjnych w eksporcie owoców i warzyw oraz mięsa poza UE. Eksportując do USA produkty rolno-spożywcze musisz pamiętać o “The Bioterrorism Act of 2002” i konieczności rejestracji w systemie FDA. Pamiętaj też o tym, że nie każdy towar może zostać wysłany zwykłą paczką. Szczegółowe informacje na temat obowiązujących barier znajdziesz w systemie TARIC.
Dostawy poza Unią Europejską
I. Eksport a VAT
Eksport towarów poza UE to sprzedaż i wysyłka towarów z Polski poza obszar celny Unii Europejskiej i można rozliczyć taką transakcję z 0% stawką VAT. Aby było to możliwe urząd celny musi potwierdzić wywóz towarów poza obszar celny UE. Dodatkowo nadal możesz odliczyć VAT, który zapłaciłeś w ramach powiązanych transakcji, np. za towary lub usługi zakupione, aby umożliwić taką sprzedaż. Obszar celny UE definiuje art. 4 Unijnego Kodeksu Celnego. Obejmuje wszystkie państwa UE z niewielkimi wyjątkami, takimi jak: wyspy Helgoland (Niemcy) enklawy Ceuta i Melilla (Hiszpania) oraz francuskie terytoria zamorskie.
Dostawa towarów w eksporcie powinna być realizowana przez sprzedawcę lub na jego rzecz (eksport bezpośredni) albo nabywcę, który ma siedzibę poza Polską (eksport pośredni). Aby doszło do rozliczenia eksportu, trzeba łącznie spełnić określone warunki.
II. Cła i odprawa celna
Każdy towar wywożony poza granice Unii Europejskiej, musi zostać zgłoszony do Urzędu Celnego. W przeciwieństwie do importu, w procedurze wywozu nie występują opłaty celne ani inne należności podatkowe. Ma to zachęcić producentów i eksporterów do sprzedaży na rynkach zagranicznych. Warunkiem zastosowania zerowej stawki jest otrzymanie – przed upływem terminu złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy – dokumentu potwierdzającego wywóz towaru poza terytorium Unii Europejskiej. Można go uzyskać w wyniku odprawy celnej.
Przed dokonaniem odprawy konieczne jest dokonanie zgłoszenia towarów w systemie ECS. Jest to system elektroniczny urzędów celnych na terenie Unii Europejskiej. Poświadczeniem dokonania elektronicznego zgłoszenia celnego jest dokument PZC, zawiera adnotacje urzędu celnego o dacie i czasie przyjęcia zgłoszenia, nadaniu numeru odprawy celnej OGL, a także dacie zwolnienia towaru. W sytuacji, gdy dojdzie do awarii systemu zgłoszenia wywozowe przyjmowane są pisemnie na dokumencie SAD. Do zgłoszenia celnego należy dołączyć komplet dokumentów, których wykaz znajdziesz na stronach urzędów. Po załadowaniu towaru przygotowywanie niezbędnych dokumentów należy do agencji celnej. Odprawa polega na skontrolowaniu dokumentacji oraz przewożonych towarów, jej efektem jest urzędowe potwierdzenie wywozu towaru niezbędne do zastosowania stawki 0% VAT.
III. Brak odprawy celnej
Pominięcie odprawy celnej jest traktowane jako przemyt, a karą jest mandat, przepadek towarów lub w zależności od kraju, nawet więzienie. Nie warto narażać klientów zagranicznych na takie sankcje i lepiej zamieścić informację, że kupujący może ponieść dodatkowe koszty związane z tzw. długiem celnym, a więc obowiązkiem uiszczenia należności przywozowych. Jeżeli możliwe jest określenie wysokości cła albo sposobu jego obliczenia, to dobrze wyposażyć klientów i w taką wiedzę.
Potwierdzenie wywozu wydawane po zakończeniu procedury celnej jest potrzebne do celów podatkowych. Jego brak w drugim okresie rozliczeniowym powoduje konieczność naliczenia stawki podstawowej VAT, w Polsce 23%. Jeśli wywozisz towar bez zgłoszenia celnego, możesz dokonać odprawy retrospektywnej, czyli zaocznej bez przedstawienia towaru. Musisz jednak udowodnić, że towar znajduje się poza granicami UE.
Należy pamiętać o śledzeniu zmian w przepisach i opłatach., np. jeśli zamierzasz wysyłać paczki do Norwegii to pamiętaj, że od 2020 wszystkie, niezależnie od wartości podlegają cłom importowym. Wiele państw trzecich do których wysyłają polscy przedsiębiorcy, dzieli od naszego kraju spory dystans. W praktyce oznacza to, że wysyłka z magazynu zlokalizowanego w Polsce zajmuje dużo więcej czasu i w związku z tym sprzedawca ma gorszą pozycję wobec konkurentów. Dlatego niektórzy decydują się na założenie firmy i magazynowanie towarów w USA. W takim przypadku należy pamiętać o tym, że każdy stan rządzi się swoimi prawami, a także o innym niż w UE podejściu do własności intelektualnej czy innych przepisach chroniących rynek wewnętrzny i konsumentów. Podobnie sytuacja wygląda dla przedsiębiorców, którzy eksportują w przeciwnym kierunku. W przypadku Rosji, wiele zależy od aktualnej sytuacji geopolitycznej, dlatego aby uniknąć strat finansowych i niepotrzebnego stresu warto śledzić informacje na temat sankcji.
Zwroty spoza UE - czy to już import towarów?
W związku z tym, że sprzedaż i wysyłka poza granice Wspólnoty są traktowane jak eksport, a nie zwykła dostawa, również zwroty w ramach reklamacji są nieco bardziej skomplikowane i aby uniknąć dodatkowych kosztów, dobrze jest dopełnić koniecznych formalności przed wysyłką.
Dobrze jest od razu zdecydować czy różnicować politykę zwrotów spoza UE ze względu na kraj dostawy. Na terenie Unii obowiązują konkretne regulacje w tym zakresie. Poza tym wiele wiodących e-commerców, by zwiększyć swoją konkurencyjność stosuje politykę darmowych zwrotów. O zaletach i wadach takiego rozwiązania pisaliśmy w poprzednim tekście.[LINK] Niezależnie od tego czy klientów z całego świata będziesz traktować tak samo, czy ze względu na koszty zróżnicujesz politykę zwrotów, wszystkie zasady powinny być zapisane w regulaminie i widoczne na stronie.
Najważniejszym problemem związanym ze zwrotem towarów spoza UE jest statusu takich przesyłek – mogą być potraktowane przez Urząd Celny jako import i w związku z tym zażądać opłacenia cła oraz podatku VAT. Są sposoby, aby uniknąć urzędowych kosztów, ale pomyśleć trzeba o tym wcześniej.
a) procedura towarów powracających
Bez względu na to czy klient odebrał przesyłkę i chce ją odesłać, czy też w ogóle jej nie odebrał, możemy zastosować tzw. procedurę towarów powracających. Pozwala na powrotny przywóz towarów bez konieczności uiszczania należności celnych przywozowych (cło, PTU, akcyza), a zwolnienie z opłat następuje na podstawie Wspólnotowego Kodeksu Celnego. Warunkiem jest możliwość udowodnienia ich tożsamości z towarami uprzednio wywiezionymi oraz potwierdzenia ich wspólnotowego pochodzenia. Dlatego przed wysyłką należy zadbać o zestaw dokumentów, które pozwolą zidentyfikować towar, jako ten wcześniej wysłany. Mogą to być np. faktury ze szczegółową specyfikacją towarów.
b) deklaracja INF3
Jeśli prawdopodobieństwo zwrotu spoza Unii Europejskiej jest wysokie, możemy do zgłoszenia celnego dołączyć dokument INF3. Jest to dokument informacyjny stosowany m.in. w trakcie podróży zagranicznych, stanowi bezpośredni dowód na to, że towar powracający, jest tym samym który został wyeksportowany.
W obu przypadkach towar podlega procedurze dopuszczenia do obrotu towarów uprzednio wywiezionych i należy je zgłosić w odpowiednim formularzu. Pamiętać należy, że przywóz towarów z założenia traktowany jest jako import podlegający opłatom celnym i skarbowym, a o prawo do zwolnień trzeba się dodatkowo ubiegać i odpowiednio udokumentować. Więcej informacji oraz Przeglądarkę Taryfową, która umożliwia min. przeglądanie kodów nomenklatury i stawek celnych, a także innych danych związanych z Taryfą Celną, można znaleźć na stronie Ministerstwa Finansów.
